Zanstitajweed.com

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
اللَّهُمَّ إِنِّي عَبْدُكَ وَابْنُ عَبْدِكَ وَابْنُ أَمَتِكَ نَاصِيَتِي بِيَدِكَ مَاضٍ فِيَّ حُكْمُكَ عَدْلٌ فِيَّ قَضَاؤُكَ أَسْأَلُكَ بِكُلِّ اسْمٍ هُوَ لَكَ سَمَّيْتَ بِهِ نَفْسَكَ أَوْ أَنْزَلْتَهُ فِي كِتَابِكَ أَوْ عَلَّمْتَهُ أَحَدًا مِنْ خَلْقِكَ أَوْ اسْتَأْثَرْتَ بِهِ فِي عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَكَ أَنْ تَجْعَلَ الْقُرْآنَ رَبِيعَ قَلْبِي وَنُورَ صَدْرِي وَجِلَاءَ حُزْنِي وَذَهَابَ هَمِّي       ||     ئەی خودایە من بەندەی تۆم و کوڕی بەندەی تۆم و کوڕی کۆیلەی تۆم، ناوچاوانم بەدەستی تۆیە، فرمان و بڕیارت بەسەرمدا جێ بە جێیە، بڕیاردانت بەسەرمدا دادپەروەرانەیە. داوات لێدەکەم بەهەموو ناوەکان کە هی تۆیە، خۆتت پێی ناوناوە، یان لە کتێبەکەتدا دادبەزاندووە یان یەکێک لە دروست کراوەکانی خۆتت فێر کردووە یان لە عیلمی غەیبدا لای خۆت هێشتوەتەوە، قورئانی پیرۆز بکەرە بەهاری دڵەکەم و روناکی سینەم و نەهێشتنی خەم و پەژارەم    
-:-:-

بەشی شەشەم تایبەتمەندی‌یەکانی ریوایەتی (حَفْص)


تایبەتمەندی‌یەکانی ریوایەتی (حَفْص) / ٢

١٤ ــ حوکمی پیتی ( صاد ـ ص ) لە وشەی و هاوشێوەکانیدا.
لە زمانی عەرەبیدا دوو کار ( فِعل )ی تێدایە ( ) وە ( )، هەندێک عەرەب ( سین ـ س )ی ئەو دوو کارە قەڵەو دەکەن‌و دەیکەن بە ( صاد ـ ص )، بەهۆی ئەوەی کە لە ( طاء ـ ط )ەوە نزیکەو دەڵێن ( ) وە ( ). جا لەسەر زمانی ئەو کۆمەڵە عەرەبە، قورئانی پیرۆزیش چوار وشەی بە ( صاد ـ ص ) تێدا نوسراوەو، هەندێکیش لە قورئانخوێنەکان هەر بە ( سین ـ س ) خوێندوویانەتەوە، چونکە بنەچەیان ( سین ـ س )ە. بەڵام هەندێکی دیکەیان بە ( صاد ـ ص ) خوێندوویانەتەوە، چونکە لە قورئاندا بە ( صاد ـ ص ) نووسراوە . ئیدی ریوایەتی ( حَفْص ) له ڕێگەی ( الشَّاطِبِيَّة )دا بەم شێوەی خوارەوەیە:
أ ــ ( حَفْص ) ئەم دوو وشەیەی تەنها بە ( سین ـ س ) خوێندووتەوە:
      
        ﴿ . . . وَٱللَّهُ يَقۡبِضُ وَيَبۡصُۜطُ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ ٢٤٥﴾‏
     
          ﴿. . . وَٱذۡكُرُوٓاْ إِذۡ جَعَلَكُمۡ خُلَفَآءَ مِنۢ بَعۡدِ قَوۡمِ نُوحٖ وَزَادَكُمۡ فِي ٱلۡخَلۡقِ بَصۜۡطَةٗۖ . . . ٦٩﴾‏

ب ــ ( حَفْص ) ئەم وشەیەی تەنها بە ( صاد ـ ص ) خوێندووتەوە:
      
    ﴿لَّسۡتَ عَلَيۡهِم بِمُصَيۡطِرٍ ٢٢﴾

ج ــ ( حَفْص ) ئەم وشەیەی بە ( صاد ـ ص )و ( سین ـ س ) خوێندووتەوە، هەرچەندە بە ( صاد ـ ص ) مەشهورترە:
      
         ﴿أَمۡ عِندَهُمۡ خَزَآئِنُ رَبِّكَ أَمۡ هُمُ ٱلۡمُصَۜيۡطِرُونَ ٣٧﴾‏

١٥ ــ حوکمی لە سورەتی آلِ عِمران .
لەکاتی بەیەکگەیاندنی بە ەوە دەبینین: دوو پیتی زەنەدار بەیەکدەگەن، یەکەمیان: پیتی ( م )ی دووەم لە وشەی ( ميمْ ) زەنەدارەو دووەمیان: ( ل )ی یەکەمی وشەی کە ئەویش زەنەدارە، بەم شێوەیە . بۆ خۆدەربازکردن لە بەیەکگەیشتنی دوو پیتی زەنەدار، زانایان فەرموویانە: پیتی ( میم )ەکە جووڵەدار دەکەین بە سەر ( فتحة )و دەبێتە: . بەڵام ئایا دواتر پیتی درێژکراوی ( ي ) چەندە درێژدەکەین، دوو شیوازی هەیە:
یەکەم: وەکو درێژکراوی پێویست ( المَدُّ اللازم ) مامەڵەی لەگەڵدا دەکەین‌و ( ٦ ) شەش جووڵە درێژی دەکەینەوە، چونکە ئەو سەرە ( فتحة ) کە بۆی دانراوە فەتحەیەکی ( تووشهاتوو )ە، واتە بنەڕەتی ( أصلي ) نیە، وەکو:
        ﴿الٓمٓ ١ ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡحَيُّ ٱلۡقَيُّومُ ٢﴾        
دووەم: هەروەکو درێژکراوی ئاسایی (ألمدّ ألطّبيعي) مامەڵەی لەگەڵدا دەکەین‌و، (٢) دوو جووڵە درێژی دەکەینەوە، چونکە ئەو زەنەیەی کە هۆکاری دریژکردنەوەی پیتەکە بوو بۆ ( ٦ ) شەش جووڵە، ئیستا نەماوە، وەکو:
      ﴿الٓمٓ ١ ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡحَيُّ ٱلۡقَيُّومُ ٢﴾        

١٦ ــ حفص (ئەلیفی) ووشەی لە سورەتی (هود/٤١) لەگەڵ (فتحة)ی پێشی بە (إمالة) خوێندۆتەوە، ئەو (إمالة)یەش بریتیە لە دەربڕینی (ئەلیف) و فتحة)ی پێشی بە شێوەیەك کە بکەوێتە نێوان (ئەلیف) و (ياء) وەکو (ێ)ی زمانی کوردی. لە ڕیوایەتی (حفص) ئەو (إمالة)یە تەنها لەیەك شوێن لە قورئانی پیرۆزدا هەیە:
           ﴿وَقَالَ ٱرۡكَبُواْ فِيهَا بِسۡمِ ٱللَّهِ مَجۡرٜىٰهَا وَمُرۡسَىٰهَآۚ إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٞ رَّحِيمٞ ٤١﴾

١٧ ــ (حفص) هەمزەی دووەمی ووشەی قورئانی پیرۆز لە سورەتی (فصلت/٤٤) بە (تسهیل) خوێندۆتەوە وەکو نێوان هەمزە و ئەلیف:
            ﴿وَلَوۡ جَعَلۡنَٰهُ قُرۡءَانًا أَعۡجَمِيّٗا لَّقَالُواْ لَوۡلَا فُصِّلَتۡ ءَايَٰتُهُۥٓۖ ءَا۬عۡجَمِيّٞ وَعَرَبِيّٞۗ . . . . ٤٤﴾

١٨ ــ وشەی لە ئایەتی (٢٠)ی سورەتی (ألمرسلات) لە ریوایەتی (حفص)دا بە هەردوو ڕێگای (الشاطبية) و (طيبة النشر)ەوە تێکهەڵکێشانی تەواو (الإدغام الکامل) دەکرێ، واتە: تێکهەڵکێش کردنی پیتی (قاف ــ ق) لە پیتی (کاف ــ ك) و نەمانی (قاف و سیفەتەکەی ) و پیتی (کاف)یش بە شەددە دەخوێندرێتەوە:
            دەخوێندرێتەوە بە:    

١٩ گۆڕینی (إبدال) هەمزەی گەیاندن (همزة الوصل) لەم وشانەی خوارەوە لەگەڵ درێژکردنەوەی بە ئەندازەی (٦) شەش جووڵە، ئەم وشانەش تەنها لە شەش جێگە هەیە لە قورئانی پیرۆز:

           سورەتی ألأنعام، ئایەتی ١٤٣ و ١٤٤
          سورەتی یونس، ئایەتی ٥١ و ئایەتی ٩١
           سورەتی یونس، ئایەتی ٥٩ و سورەتی ألنمل، ئایەتی ٥٩